Planując chrzest dziecka warto przemyśleć zawczasu kilka kwestii by później nie martwić się w pośpiechu formalnościami i nie przysporzyć dziecku problemów z uzyskaniem dokumentów w przyszłości. Jakie dokumenty należy dostarczyć księdzu i na co zwrócić uwagę zanim zaplanuje się tę uroczystość?
W jakim kościele najlepiej ochrzcić dziecko?
Najlepiej ochrzcić dziecko w parafii w której zamieszkujemy lub położonej w pobliżu z kilku powodów. Chrzest, jako najważniejszy sakrament w Kościele katolickim, jest zapisywany w Księdze ochrzczonych w Kościele parafialnym w miejscu urodzenia.
Bez świadectwa chrztu nie jest możliwe przyjęcie jakiegokolwiek innego sakramentu, dlatego najlepiej, gdy wszystkie dokumenty gromadzone są przez jednego proboszcza/w jednej parafii. Przede wszystkim ułatwi to pozyskiwanie dokumentów w przyszłości. Parafie są miejscem przechowywania wielu istotnych dokumentów z życia człowieka nie tylko tych z Chrztu ale również bierzmowania czy ślubu.
Jakie dokumenty są potrzebne przed chrztem?
Przed chrztem w pierwszej kolejności należy przynieść do kancelarii parafialnej następujące dokumenty:
- akt urodzenia dziecka,
- akt ślubu kościelnego rodziców dziecka (jeśli rodzice nie mają ślubu kościelnego, ale deklarują, że są osobami wierzącymi, prawo kościelne nie zabrania im ochrzcić dziecka),
- dane chrzestnych (imię i nazwisko, adres zamieszkania, wyznanie, data urodzenia).
W późniejszym terminie, ale jeszcze przed uroczystością należy donieść:
- zaświadczenia z parafii rodziców chrzestnych, informujące o tym, że spełniają oni wymagania stawiane przez kościół kandydatom na rodziców chrzestnych,
- kartki potwierdzające odbycie spowiedzi przez rodziców oraz rodziców chrzestnych.
- w niektórych parafiach przed chrztem organizowane są krótkie szkolenia podczas których: omawiany jest przebieg uroczystości, wyjaśniane jest znaczenie tego sakramentu oraz symboli z nim związanych.
Kiedy należy dostarczyć dokumenty?
Termin dostarczenia wszystkich niezbędnych dokumentów zależy od parafii. Najczęściej jednak ustala się, że formalności powinny być załatwione przynajmniej 3 tygodnie przed planowaną uroczystością. Z pierwszą wizytą najlepiej udać się (o ile to możliwe) wcześniej, np. 2 miesiące przed terminem chrztu.
Kiedy nie można ochrzcić dziecka?
Zdarzają się sytuacje kiedy ksiądz może odmówić udzielenia sakramentu Chrztu. Najczęściej powodem jest:
- Brak zgody rodziców lub prawnych opiekunów – ksiądz nie ma prawa udzielić sakramentu Chrztu dziecku bez zgody jego opiekunów; za wyjątkiem sytuacji gdy istnieje realne zagrożenia jego życia.
- Rodzice dziecka związani są kontraktem cywilnym, bez możliwości zawarcia sakramentu małżeństwa (np. z powodu rozwodu jednogo z nich) – taki związek może budzić opory ze strony księży, jeśli jednak rodzice dziecka są parktykujący i zobowiązują się wychowywać je w wierze katolickiej, to proboszcz najczęściej zgadza się na udzielenie sakramentu.
- Rodzice związani są ze sobą kontraktem cywilnym i nie wyrażają chęci przystąpienia do sakramentu małżeństwa. Takie sytuacje zdarzają się coraz częściej. Rodzice, którzy nie czują potrzeby zawierania sakramentu małżeństwa w rzeczywistości nie powinni otrzymać zgody na ochrzczenie własnego dziecka, gdyż sami nie przykładają znacznej uwagi do własnej wiary. Jednak w większości takich sytuacji proboszcz decyduje się na udzielenie Chrztu dziecku, przede wszystkim mając na uwadze jego dobro.
- Rodzice są niewierzący – sam obrzęd Chrztu byłby niczym bez późniejszego wychowywania dziecka w wierze katolickiej, jeżeli więc rodzice lub prawni opiekunowie dziecka przyznają się, że sami nie do końca są pewni swojej wiary, to wówczas ksiądz ma prawo odmówić udzielenia Chrztu.
- Rodzice pragną ochrzcić dziecko tylko ze względu na opinię otoczenia, znajomych – w tej sytuacji proboszcz ma pełne prawo, a nawet obowiązek, odmówienia udzielenia Chrztu dziecku, którego rodzice są nie tylko niewierzący, ale przede wszystkim lekceważą sam sakrament Chrztu świętego.
- Rodzice dziecka nie mają Chrztu. Jeśli jednak wykazują chęć wychowania dziecka zgodnie z nauką kościoła, nie ma przeciwwskazań do udzielenia sakramentu. Jeśli warunek ten nie jest spełniony, proboszcz po wstępnej rozmowie ma on pełne prawo do odmowy.
Wyjątkowe sytuacje życiowe, które wymagają uwzględnienia w Księdze ochrzczonych
Istnieją różne okoliczności, w związku z którymi zachodzi konieczność wprowadzenia drobnych zmian do pierwotnego zapisu w księdze Chrztów, m.in.:
- w sytuacji, gdy chrzczone jest dziecko kobiety pozostającej w wolnym związku z innym mężczyzną, nie będącym jednak biologicznym ojcem dziecka, rubrykę „ojciec dziecka” pozostawia się niewypełnioną;
- gdy rodzice dziecka nie mają ślubu kościelnego, a jedynie cywilny, należy powiadomić o tym proboszcza parafii, by mógł on zanotować w Księdze ochrzczonych datę zawarcia małżeństwa cywilnego;
- gdy matka jest samotna, ale pozostaje w kontakcie z biologicznym ojcem, może wówczas poprosić o zanotowanie w akcie Chrztu danych ojca;
- jeśli matka jest związana z mężczyzną, który nie jest biologicznym ojcem dziecka, ale jest jego prawnym opiekunem, wówczas to jego dane są wpisywane do Księgi w rubrykę „ojciec dziecka”;
- jeśli dziecko jest adoptowane w rubryce „matka dziecka” i „ojciec dziecka” należy wpisać dane rodziców adoptujących, jeżeli w akcie cywilnym brak jest danych rodziców naturalnych; w tym jednak wypadku powinno się również w uwagach do dokumentu zapisać notkę „pea”, czyli patres ex adoptionem.
Odpowiednich zapisów w Księdze ochrzczonych zobowiązany jest dopilnować proboszcz parafii, w której sakrament został dopełniony.
